سالمندان اراک ،بیایید با هم به آینده فکرکنیم

مجموعه مقالاتی پیرامون سالمندان آلزایمری

سالمندان اراک ،بیایید با هم به آینده فکرکنیم

مجموعه مقالاتی پیرامون سالمندان آلزایمری

عید سعید فطر مبارک باد

"بارالها! به حق این روزی که آن را برای مسلمانان عید و برای محمد(ص) ذخیره و شرافت و کرامت و فضیلت قرار دادی از تو می خواهم که بر محمد و آل محمد درود بفرستی و مرا در هر خیری که محمد و آل محمد را در آن وارد کردی، وارد کنی و از هر سوء و بدی که محمد و آل محمد را خارج ساختی، خارج کنی، درود و صلوات تو بر او و آنها، خداوندا، از تو می طلبم آنچه را که بندگان شایسته از تو خواستند و به تو پناه می برم از آنچه بندگان خالصت از آن به تو پناه بردند."

 

به عید فطر نزدیک می شویم ، به یکی از دو عید بزرگ اسلامی که خداوند پس از ماهی پر فیض و برکت به انسان هدیه داده است . پس از یک ماه مناجات و زدودن زشتی ها از دل و رسیدن به تقوا ، پرهیزکاری و اخلاص . هدیه ای بس گرانبها که ما را برآمدن از عهده شکرش ممکن نیست ، پس تنها می کوشیم تا با عبادات و اعمال خود به او نشان دهیم که قدر شناس نعماتش هستیم ( برای دانستن اعمال عید فطر اینجا را کلیک کنید ) ..

 

یکی از اعمالی که ذکرش در پیش رفت زکات فطره است که جدای از اجر معنوی آن برای انسان ، عاملی است برای برچیدن فقر از جامعه و رسیدن به جامعه ای سعادتمند . بر اساس فتوای علمای عظام ؛ روزه‌داران می‌توانند فطریه خود را به مددجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی پرداخت کنند.

 

سیستم پرداخت الکترونیکی وجوهات زکات فطره بهزیستی 

 

موسسه خیریه سالمندان استان مرکزی

حساب شماره : 1385  بانک صادرات شعبه شهید بهشتی اراک

و 0101596525008 سپهر بانک صادرات

 

برای دیدن تارنمای سایر موسسات خیریه اینجا را کلیک کنید

 

 

احکام مصرف زکات فطره ؛

در تارنمای حضرت‌ آیت‌الله العظمی سیستانی

در تارنمای حضرت‌ آیت‌الله العظمی خمینی (ر ه)

در تارنمای حضرت‌ آیت‌الله العظمی خامنه ای

در تارنمای حضرت‌ آیت‌الله العظمی صانعی

در تارنمای حضرت‌ آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی

در تارنمای حضرت‌ آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی

در تارنمای حضرت‌ آیت‌الله العظمی صافی گلپایگانی

در تارنمای حضرت‌ آیت‌الله العظمی دوزدوزانی

 

 

 

نحوه پذیرش و کمک مالی به معلولین و سالمندان

 دستورالعمل نحوه پذیرش و کمک مالی به معلولین و سالمندان تاریخ تصویب: شهریور 1372

دستوالعمل اجرایی نحوه پذیرش و کمک مالی به معلولین و سالمندان معلول

فصل اول : کمکهای مستمر
ماده 1- کمک هزینه های آموزشی
ماده 2- کمک هزینه های خدمات آموزشی جدول شماره 1 الف جدول شماره 2ب
ماده 3- کمک هزینه نگهداری معلول و سالمند معلول ( مستمری )
ماده 4- کمک هزینه نگهداری معلول و سالمند معلول در مراکز هیات امنایی ( خیریه ای) و خصوصی جدول شماره 2
ماده 5- کمک هزینه ارزشیابی حرفه ای تا پایان کاریابی و اشتغال و کارورزی جدول شماره 3
ماده 6- کمک هزینه معاش و عائله مندی معلولین و سالمندان معلول جدول شماره 4 فصل دوم : کمک هزینه های غیر مستمر
ماده 7- کمک هزینه های سرمایه کار و ودیعه محل کار معلولین جدول شماره 5
ماده 8- کمک هزینه های وسایل بهداشتی ، پانسمان ، بیمه خدمات درمانی معلولین و سالمندان معلول جدول شماره 6
ماده 9- کمک هزینه های وسایل کمک توانبخشی ، کمک پزشکی ، فنی و ارتوپدی معلولین و سالمندان معلول جدول شماره 7
ماده 10- کمک هزینه های ازدواج ، جهیزیه ، لوازم ضروری زندگی ، ترخیص جدول شماره 8
ماده 11- کمک هزینه های تعمیر منزل مسکونی ، اجاره بها، مناسب سازی منزل مسکونی و ودیعه اجاره بها معلولین و سالمندان معلول ، تعمیر و مناسب سازی محیط کسب جدول شماره 9
ماده 12- کمک هزینه های مقرری ماهیانه مددجویان مراکز شبانه روزی معلولین سازمان ، کمک هزینه کفن و دفن معلولین و سالمندان معلول ، کمک هزینه متفرقه معلولین و سالمندان معلول جدول شماره 10
ماده 13- کمک هزینه های خرید و ساخت منزل مسکونی ، خرید زمین ، خرید موتور سیکلت ، خودرو ، تعمیر موتور سیکلت سه چرخ و خودرو جدول شماره 11
ماده 14- کمک هزینه های ورزشی معلولین جدول شماره 12
ماده 15- آزادگان
ماده 16-خانواده معظم شهدا
ماده 17- چگونگی خرید وسایل کمک توانبخشی و کمک پزشکی
ماده 18- کمیته عالی کمکهای موردی
ماده 19- تشویق و ترغیب معلولین و خانواده آنان
ماده 20- رعایت توزیع عادلانه خدمات چگونگی پرداخت کمک هزینه های دستورالعمل
 

زرد چوبه و تقویت حافظه

مجله ‪ epidemilogy‬: پژوهشگران دریافتند ‪ curcumin‬که در زردچوبه و ادویه کاری یافت می‌شود خواص آنتی‌اکسیدان و ضد التهابی دارد. و حافظه افراد مسن را تقویت می‌کند

پژوهشگران سنگاپوری دریافته‌اند رژیم غذایی حاوی زردچوبه از مغز افراد مسن محافظت می‌کند.

در این مطالعه مصرف بیشتر زردچوبه در افراد مسن با عملکرد بهتری قوای ادراکی در آزمونهای استاندارد مرتبط شناخته شد.

پژوهشگران دریافتند ‪ curcumin‬که در زردچوبه و ادویه کاری یافت می‌شود خواص آنتی‌اکسیدان و ضد التهابی دارد.

مصرف طولانی داروهای ضدالتهابی خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش می‌دهند اما روی معده، کبد و کلیه عوارض جانبی برجای می‌گذارند.

در مطالعات آزمایشگاهی نیز تاثیر مفید آنتی اکسیدان‌هایی مانند ویتامین ئی ‪ E‬در محافظت از یاخته‌های عصبی مشاهده شده است، اما جلوگیری از کاهش قوای ادراکی در افرادی که دچار زوال عقل هستند موفقیت زیادی نداشته است.

دکتر تز-پین نگ از دانشگاه ملی سنگاپور و همکارانش ‪ ۱۰۱۰‬فرد سالم آسیایی ‪ ۶۰‬تا ‪ ۹۳‬ساله را در سال ‪ ۲۰۰۳‬بررسی کردند.

از این افراد آزمون استاندارد حافظه ‪ MMSE‬گرفته شد.

بیشتر این افراد گاهی (هر شش ماه یک بار) زردچوبه مصرف می‌کردند. ‪۴۳‬ درصد اغلب (بین هر ماه تا هر روز) زردچوبه مصرف می‌کردند و ‪ ۱۶‬درصد اصلا زردچوبه نمی‌خوردند یا بندرت مصرف می‌کردند.

محققان پس از درنظر گرفتن عواملی که بر نتیجه آزمون تاثیر می‌گذارد دریافتند کسانی که گاهی یا اغلب زردچوبه مصرف می‌کنند در این آزمون نمرات بهتری کسب کردند.

حتی مصرف کم زردچوبه هم تاثیر مثبتی بر عملکرد ادراکی این افراد داشت.

این نخستین باری است که ارتباط مصرف زردچوبه با عملکرد ادراکی در یک مطالعه به اثبات می‌رسد.

زردچوبه در هند مصرف گسترده‌ای دارد. میزان ابتلا به آلزایمر در سالمندان هندی یک چهارم همتایان آمریکایی آنهاست.

زردچوبه به خاطر اثربخشی و بی‌ضرر بودن می‌تواند در پیشگیری از آلزایمر مفید باشد.

این یافته‌ها در شماره اول نوامبر مجله ‪ epidemilogy‬منتشر شده است.

منبع

انگور، ضد آرتریت روماتوئید ، ضد روماتیسم و ضد سرطان

 

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، انگور میوه ای پر انرژی است که در طب سنتی در درمان بیماری هایی مانند آرتریت روماتوئید و روماتیسم کاربرد داشته است.
 انگوربه دلیل داشتن پتاسیم حاوی خاصیت ادرار آوراست و همچنین این میوه به دلیل داشتن آنتی اکسیدان هایی همچون ELLAGIC ACID ضمن کاهش علا‌ئم بیماری التهاب مفاصل , عملکرد مواد سرطانزای بدن را نیز خنثی می کند.
 اسید ELLAGIC حتی در خنثی کردن مواد سرطانزایی در هوای آلوده و ترکیبات مضر موجود در سیگار نیز می تواند موثر باشد , 

 سالمندان به دلیل مشکلا‌ت دندانی و گوارشی مقادیر کمتری میوه و سبزی استفاده می کنند, به این ترتیب مصرف انگور به دلیل داشتن مقادیرکافی پتاسیم و سهولت جویدن در پیشگیری از این مشکلا‌ت و کاهش فشارخون درسالمندان بسیار مناسب است.
متخصصان تغذیه توصیه می‌کنند افراد روزانه یک واحد از میوه مصرفی را به انگور اختصاص دهند .

انگور میوه ای پر انرژی است که در طب سنتی در درمان بیماری هایی مانند آرتریت روماتوئید و روماتیسم کاربرد داشته است.

متخصصان می گویند: میوه انگور به دلیل میزان قندی که دارد میوه‌پرانرژی و به دلیل وجود اسیدی به نام ELLAGIC ACID ضد سرطان است .

منبع

نیازها ی سالمندان را بشناسیم


افزایش متوسط طول عمر در سالیان گذشته موجب رشد چشمگیر جمعیت افراد بالای 65 سال در جهان شده است. در حالی که میزان رشدجمعیت جهان در دهه گذشته سالانه در حدود 75/1% بوده، میزان رشد جمعیت سالمندان بالای 65 سال هر ساله 5/2% بوده است.
در ایران نیز در فاصله کمتر از پنج بار سرشماری از سال 1335 تا 1375 نسبت رشد جمعیت سالمندان از 3% به 6/6% یعنی بیش از دو برابر رسیده است.
بالا رفتن سن یک پدیده کاملاً طبیعی و حیاتی است،‌دورانی که در آن، نیازهای روحی و جسمی خاص خود، وجود دارد و عدم پاسخگویی و تأمین این نیازها می‌تواند مسائل و مشکلات خاص خود را اعم از اجتماعی،‌ خانوادگی و حتی بیماری‌ها را به دنبال داشته باشد.
به رغم تمامی این‌گونه تلاش‌ها حتی در کشورهای پیشرفته و مدرن، کسری از این جمعیت سالمندی وجود دارند که به دلیل آسیب‌های مختلف، نیازمندند تا جهت تأمین نیازهای شخصی، تأمین امنیت و احتیاجات جسمانی در مراکزی که بدین منظور تجهیز و مناسب‌سازی شده‌اند نگهد‌اری شوند.
در ایران نیز رشد چشمگیر کمی تعداد مراکز نگهداری شبانه‌روزی سالمندان در سالیان گذشته حاکی و مؤید این نکته است.
1- سالمند کیست؟
به طور قراردادی، سن شروع سالمندی را 60 سالگی قرار داده اند و این سن را به عنوان نقطه شروع پیری پذیرفته اند. هرچند در برخی افراد، پدیده پیری خیلی زودتر شروع می شود و در بسیاری دیگر، این پدیده برای سالهای بعد نیز به تعویق می افتد.
2- جمعیت سالمندان را به چند گروه می توان تقسیم کرد؟
1. پیران جوان: این افراد در سنین 75- 60 سالگی هستند و از نظر جسمی و روانی نسبتاً فعالند و اگر به آنها فرصت داده شود، می توانند از نظر اقتصادی مانند افراد میانسال مولد باشند.
2. پیران پیر: این افراد که معمولاً بالای 75 سال هستند از نظر جسمی شکننده اند و مبتلا به اختلالات بینایی و شنوایی و گاه اختلالات روانی می باشند.
3- چگونه می توان از بروز حوادث در کهنسالی پیشگیری کرد؟ توضیح دهید؟
- در زمان حرکت در منزل، مخصوصاً هنگام استفاده از پله ها، مطمئن باشند که نور کافی وجود دارد.
- در صورتی که تغییری در طرز چیدن اثاثیه منزل صورت گرفته، این نکته حتماً به اطلاع فرد سالمند رسانده شود تا وی که بنا به عادت در منزل حرکت می کند خود را با این تغییر عادت دهد.
- از انداختن فرشهای کوچک روی سطوح صاف نظیر پارکت، یا سنگهای صیقلی در مسیر حرکت سالمندان خودداری شود.
- برخاستن ناگهانی از رختخواب یا از حالت نشسته، ممکن است موجب برهم خوردن تعادل سالمند گردد. باید به وی متذکر شد که از حرکات سریع، پرهیز نماید.
4- دلایل تفاوت نیازهای تغذیه ای سالمندان با جوانان را بیان کنید؟
1. با افزایش سن، نیاز به انرژی کاهش می یابد. این امر، به علت کاهش فعالیت جسمی و پایین آمدن متابولیسم پایه رخ می دهد.
2. وضعیت دندانی بسیاری ازسالمندان ممکن است نامناسب باشد بنابراین قوام رژیم غذایی افراد پیر متفاوت است.
3. ظرفیت هضم و جذب در افراد مسن به مراتب پایین تر از افراد بالغ است.
4. در سنین بالا تمایلات غذایی، تغییر می کند و افراد مسن علاقه عجیبی به خوردن شیرینی پیدا می کنند.
5- بیماریهای شایع سالمندان را نام ببرید؟
1. فشار خون بالا
2. بیماریهای قلبی
3. سکته مغزی
4. دیابت قندی
5. سرطان
6. بیماریهای تنفسی
7. بیماریهای مفاصل
8. انواع اختلالات روانی
9. مشکلات دهان و دندان
10. بی اختیاری ادراری
6- سکته مغزی چگونه به وجود می آید؟
اگر بر اثر عوامل مختلف، در مسیر عروق تغذیه کننده مغز مانعی ایجاد شود و مجرای این عروق بسته شود، فرد دچار سکته مغزی می گردد. در این حالت، قسمتی از مغز که به وسیله رگ مذکور تغذیه می شود دچار اختلال می شود.
7- افرادی که مشکلات قلبی دارند چه نکاتی را باید رعایت کنند؟
1. از خستگی بدن بپرهیزند.
2. الگوی تغذیه را به خوبی رعایت نمایند و از پرخوری و مصرف غذاهای نامناسب خودداری کنند.
3. سیگار را ترک کنند.
4. داروهای تجویز شده از سوی پزشک را به موقع و به درستی مصرف نمایند.
5. علایم و نشانه های خطر بیماری را بشناسند و به آن اهمیت داده، به پزشک مراجعه نمایند.
8- به افراد سالمند مبتلا به دیابت چه توصیه هایی می شود؟
1. از مصرف قند و شیرینی بپرهیزند.
2. در صورتی که اضافه وزن دارند آن را کم کنند.
3. از پاهای خود به دقت مراقبت کنند. به دقت پاها را از نظر وجود هرگونه زخم آزمایش کنند.
4. در صورت بروز هرگونه اختلال در دید مانند وجود نقاط سرگردان در دید به پزشک مراجعه شود.
5. پیاده روی را فراموش نکنند.
نیازهای تغذیه‌ای سالمندان
• میزان انرژی مورد نیاز
با افزایش سن میزان نیاز به انرژی کاهش می‌یابد که می‌تواند به دلیل کاهش فعالیت جسمی‌، کاهش توده عضلانی و فعال بدن باشد. در صورت دریافت مازاد بر نیاز انرژی مشکلات و عوارضی مانند چاقی، فشارخون،
بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی برای سالمند ایجاد می‌شود.
میزان نیاز به انرژی برای هر سالمند متفاوت بوده و براساس وزن، قد، شرایط فیزیکی و سلامتی وی محاسبه می‌شود.
• میزان پروتئین مورد نیاز سالمندان
با افزایش سن علاوه بر کاهش توده عضلانی، ذخیره پروتئینی بدن نیز کاهش می‌یابد و میزان نیاز به پروتئین با افزایش سن نه تنها کاهش نیافته بلکه ثابت مانده و یا افزایش می‌یابد. بویژه در صورت ابتلا به بیماری‌ها و یا عفونت‌ها که این مسئله بسیار مهم می‌باشد.
توصیه می‌شود.14 تا 16 درصد از انرژی دریافتی روزانه سالمندان از پروتئین‌ها به ویژه پروتئین‌های با کیفیت بالا تامین شود.
• میزان مایعات مورد نیاز سالمندان
توجه به دریافت کافی مایعات در سالمندان از مسائل مهم می‌باشد. علایم کمبود آب در بسیاری از سالمندان ممکن است به صورت خشکی لب‌ها، گودافتادن چشم‌ها، تب، یبوست، کاهش حجم ادرار و تهوع باشد که این مسئله در مورد سالمندانی که در مناطق گرم زندگی می‌کنند بیشتر شایع است.

استفاده از داروهای ادرارآور نیز از عوامل مؤثر در ایجاد کم‌آبی در سالمندان می‌باشد. بنابراین توجه به مصرف کافی آب و مایعات در این دوران اهمیت ویژه‌ای دارد.
• ویتامین‌ها و مواد معدنی
اغلب سالمندان علاقه زیادی به مصرف مکمل‌های ویتامینی دارند که باید به این مسئله توجه شده و از مصرف بیش از حد نیاز این مکمل‌ها خودداری شود. در مورد ویتامین‌های محلول در آب، معمولا کمبودی در سالمندان دیده نمی‌شود. مگر در سالمندان الکلی که کمبود ویتامینB1 می‌تواند وجود داشته باشد و یا سالمندانی که دچار سوء‌تغذیه هستند.
همچنین ممکن است بعضی از سالمندان به علت مشکلات دندان و یا مشکلات گوارشی از خوردن سبزیجات و میوه‌جات پرهیز کنند درحالیکه این منابع غذایی تامین کننده ویتامین ث هستند و یا مصرف زیاد آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند در سالمندان کمبود ویتامین ”کا” ایجاد کند.
کمبود ویتامین “دی”ممکن است در سالمندان به ویژه آنهایی که از نور آفتاب دور هستند بوجود آید. در مورد مواد معدنی باید گفت با رعایت یک برنامه غذایی صحیح می‌توان مواد معدنی مورد نیاز سالمندان را تا حد زیادی تامین کرد.
فقط باید به میزان کلسیم دریافتی که معمولا مقدار مصرف آن در سالمندان به میزان توصیه شده نمی‌رسد توجه شود. عوامل متعددی در کمبود کلسیم در سالمندان نقش دارند.
از جمله میزان جذب روده‌ای کلسیم، کار کلیه‌ها، متابولیسم استخوان‌ها، اثرات متقابل مواد مغذی بر یکدیگر و بر داروها، کم‌تحرکی و عدم مصرف کافی لبنیات به دلیل عدم تحمل به لاکتوز در صورتی که شیر و لبنیات به مقدار کافی مصرف نشود ممکن است نیاز به مصرف مکمل کلسیم باشد که البته تشخیص آن باید توسط پزشک و متخصص تغذیه صورت گیرد.
در مورد سدیم هم باید در سالمندانی که مبتلا به فشارخون،‌ مشکلات قلبی، کلیوی و دیابت هستند محدودیت‌هایی اعمال شود.
مصرف میوه و سبزی در افزایش توانایی مغز در دوران سالمندی بسیار مؤثر است.
پژوهشگران معتقدند اسید فولیک موجود در سبزیها و برخی میوه ها از افت توانایی های شناختی در سالمندی جلوگیری می کند.
افرادی که از برنامه غذایی سرشار از میوه و سبزی استفاده می کنند کمتر دچار نقص حافظه می شوند.
عوامل مؤثر در ایجاد مشکلات تغذیه‌ای سالمندان
1 ـ عوامل جسمانی: مانند کاهش کل انرژی مورد نیاز، بیماریهای مزمن، بی‌اشتهایی، تغییر حس چشایی، خرابی دندان‌ها، بی‌تحرکی، ناتوانی جسمی‌، مشکلات گوارشی، تداخلات دارویی و یا تداخل غذا و داروها
2 ـ مشکلات روحی و روانی: افسردگی، تنهایی، از دست دادن همسر
3 ـ مشکلات اقتصادی: درآمد کم، کمبود امکانات برای تهیه و طبخ غذای مناسب و زندگی در آسایشگاه
نیازهای تغذیه‌ای سالمندان
میزان انرژی مورد نیاز :
با افزایش سن میزان نیاز به انرژی کاهش می‌یابد که می‌تواند به دلیل کاهش فعالیت جسمی‌، کاهش توده عضلانی و فعال بدن باشد. در صورت دریافت مازاد بر نیاز انرژی مشکلات و عوارضی مانند چاقی، فشارخون، بیماری‌های قلبی‌ـ‌عروقی برای سالمند ایجاد می‌شود. میزان نیاز به انرژی برای هر سالمند متفاوت بوده و براساس وزن، قد، شرایط فیزیکی و سلامتی وی محاسبه می‌شود.
میزان پروتئین مورد نیاز سالمندان :
با افزایش سن علاوه بر کاهش توده عضلانی، ذخیره پروتئینی بدن نیز کاهش می‌یابد و میزان نیاز به پروتئین با افزایش سن نه تنها کاهش نیافته بلکه ثابت مانده و یا افزایش می‌یابد. بویژه در صورت ابتلا به بیماری‌ها و یا عفونت‌ها که این مسئله بسیار مهم می‌باشد. توصیه می‌شودچهل تا شصت درصد از انرژی دریافتی روزانه سالمندان از پروتئین‌ها به ویژه پروتئین‌های با کیفیت بالا تامین شود.
میزان مایعات مورد نیاز سالمندان:
توجه به دریافت کافی مایعات در سالمندان از مسائل مهم می‌باشد. علایم کمبود آب در بسیاری از سالمندان ممکن است به صورت خشکی لب‌ها، گودافتادن چشم‌ها، تب، یبوست، کاهش حجم ادرار و تهوع باشد که این مسئله در مورد سالمندانی که در مناطق گرم زندگی می‌کنند بیشتر شایع است. استفاده از داروهای ادرارآور نیز از عوامل مؤثر در ایجاد کم‌آبی در سالمندان می‌باشد. بنابراین توجه به مصرف کافی آب و مایعات در این دوران اهمیت ویژه‌ای دارد.
ویتامین‌ها و مواد معدنی:
اغلب سالمندان علاقه زیادی به مصرف مکمل‌های ویتامینی دارند که باید به این مسئله توجه شده و از مصرف بیش از حد نیاز این مکمل‌ها خودداری شود.
در مورد ویتامین‌های محلول در آب، معمولا کمبودی در سالمندان دیده نمی‌شود. مگر در سالمندان الکلی که کمبود ویتامین ب 1 می‌تواند وجود داشته باشد و یا سالمندانی که دچار سوء‌تغذیه هستند. همچنین ممکن است بعضی از سالمندان به علت مشکلات دندان و یا مشکلات گوارشی از خوردن سبزیجات و میوه‌جات پرهیز کنند درحالیکه این منابع غذایی تامین کننده ویتامین ث هستند و یا مصرف زیاد آنتی بیوتیک‌ها می‌تواند در سالمندان کمبود ویتامین کا ایجاد کند.
کمبود ویتامین D ممکن است در سالمندان به ویژه آنهایی که از نور آفتاب دور هستند بوجود آید. در مورد مواد معدنی باید گفت با رعایت یک برنامه غذایی صحیح می‌توان مواد معدنی مورد نیاز سالمندان را تا حد زیادی تامین کرد. فقط باید به میزان کلسیم دریافتی که معمولا مقدار مصرف آن در سالمندان به میزان توصیه شده نمی‌رسد توجه شود. عوامل متعددی در کمبود کلسیم در سالمندان نقش دارند. از جمله میزان جذب روده‌ای کلسیم، کار کلیه‌ها، متابولیسم استخوان‌ها، اثرات متقابل مواد مغذی بر یکدیگر و بر داروها، کم‌تحرکی و عدم مصرف کافی لبنیات به دلیل عدم تحمل به لاکتوز در صورتی که شیر و لبنیات به مقدار کافی مصرف نشود ممکن است نیاز به مصرف مکمل کلسیم باشد که البته تشخیص آن باید توسط پزشک و متخصص تغذیه صورت گیرد. در مورد سدیم هم باید در سالمندانی که مبتلا به فشارخون،‌ مشکلات قلبی، کلیوی و دیابت هستند محدودیت‌هایی اعمال شود.
به طورکلی سالمندان عزیز باید اصول کلی زیر را مد نظر داشته باشند:
1 ـ مراجعه به موقع به پزشک و متخصص تغذیه جهت بررسی وضعیت سلامت و تغذیه و پیروی از یک برنامه غذایی صحیح
2 ـ توجه و رسیدگی مناسب به بهداشت دهان و دندان
3 ـ مصرف 6 ـ 5 لیوان آب در روز
4 ـ استفاده از تمام گروههای غذایی و ایجاد تنوع غذایی در برنامه روزانه
5 ـ مصرف مقادیر کافی میوه جات و سبزیجات
6 ـ استفاده از نان‌های سبوس‌دار
7 ـ محدود کردن مصرف غذاهای چرب و شیرینی‌ها
8 ـ مصرف کافی لبنیات مثل شیر و ماست
9 ـ سالمندانی که دچار بی خوابی هستند از مصرف قهوه و چای در بعدازظهر و شب خودداری کنند و یک فنجان شیر گرم قبل از خواب مصرف کنند.
10 ـ از مصرف چای تا 2 ساعت بعد از غذا اجتناب کرده و در صورت امکان از لیموترش تازه در کنار غذا جهت جذب بهتر آهن غذا استفاده کنند.
11 ـ قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به مدت نیم ساعت در روز و استفاده از لباس‌های رنگ روشن.
12 ـ به کلیه سالمندان محترم توصیه می‌شود با توجه به شرایط بدنی خود، نرمش و تحرک روزانه را هر چند کم آغاز کنند. حتی 20 دقیقه پیاده‌روی سبک در هوای آزاد می‌تواند در ایجاد نشاط و سلامت سالمندان بسیار مؤثر واقع شود و برای انجام فعالیت‌های سنگین هم بهتر است ابتدا با پزشک خود مشورت کنید.
آیا ورزش برای سالمندان بی خطر است؟
باید دانست که ورزش برای اکثر سالمندان بالای 65 بدون خطر است. حتی در‌آنان که از بیماری قلبی، فشار خون، بیماری قند، آرتریت، درد مفاصل، بیماری افزایش فشار خون رنج می برند و اکثر این بیماران سالمند می توانند بدون اینکه خطری برایشان داشته باشد ورزش کنند. و حتی ورزش در بهبودی بسیاری از این بیماریها مؤثر است. ولیکن اگر شما مطمئن نیستید که ورزش برایتان مفید و بدون خطر است و یا اینکه ورزش نمی کنید چون می ترسید که برایتان بد باشد، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
چگونه ورزش را آغاز کنیم؟
بسیاری از بیماران سالمند می خواهند بدانند که چگونه و از چه نوع ورزشی، ورزش را آغاز کنند.
در شروع آنچه که مهم است این است که در درجه اول باید لباس و کفش مناسب ورزش بر تن و پا داشته باشید. بسیارمهم است که لباس راحت و اندازه باشد. کفش باید انحنای خوب برای نگهداری پا در موقعیت مناسب داشته باشد و در قسمت پاشنه پا ، لائی مخصوص درون کفش را نسبتاً کلفات انتخاب کنید
(an elevated arc cushioned heel) که جلوی ضربه و فشار را بر پاشنه پا بگیرد. اگر تا به حال ورزش را آغاز نکرده اید بهتر است که آرام و آهسته ورزش کردن را آغاز کنید. و اکثراً با ورزش هائی شروع کنید که با انجام آن راحت تر هستید. آرام آرام ورزش کردن را آغاز کنید. این سبب می شود که کمتر به خود آسیب بزنید و همینطور آرام ورزش کردن در ابتدای کار مانع درد های عضلانی و مفصل می شود. ضرب المثلی امریکائیها دارند که می گوید:
«No Pain, No Gain»ولی به کار بردن این مثل در مورد افراد سالمند درست نیست. افراد سالمند درست نیست که ورزش ها را به حد اکثر ممکن انجام بدهند تا بتوانند از بهره ای که ورزش به سلامتی آنها می رساند بهره مند شوند.
به طور نمونه ، راه رفتن یکی از بهترین ورزش هائی است که به ویژه برای آغاز کار بسیار ورزش خوبی است. و اگر چنانچه شما هم اکنون این ورزش را آغاز کرده اید می توانید آرام آرام مدت وشدت آن را بالا ببرید.
چه نوع ورزش ها رابهتر است انجام دهید؟
چندین نوع ورزش هستند که برای افراد سالمند بسیار سودمند است. یکی از اینها گروه ورزش های Aerobic است مانند راه رفتن، شنا کردن، دوچرخه سواری. اگر بتوانید به مدت30 دقیقه در بیشتر روزهای هفته و یا هر روز هفته انجام بدهید بسیار سودمند خواهد بود. و همینطور ورزش وزنه برداری( Strength Training) البته با وزنه های سبک، برای دو روز در هفته نیز بسیار سودمند خواهد بود.
قبل از هر ورزش به مدت 5 دقیقه بدن خود را گرم کنید ، این بدن را آماده ورزش خواهد کرد. آهسته راه رفتن و نرمش های سبک برای گرم شدن و آماده شدن بدن برای انجام ورزش روزانه خوب است و پس از تمام شدن ورزش نیز باید باز مدت 5 دقیقه نرمش سبک کنید. و یا اینکه آهسته قدم بزنید. اگر چنانچه در هوای گرم ورزش می کنید مدت زمان نرمش و یا آهسته راه رفتن را پس ازتمام شدن ورزش روزانه اندکی بیشتر کنید.
به خاطر داشته باشید که ورزش فقط زمانی برای شما خوب خواهد بود که شما از نظر سلامتی خودتان احساس خوبی داشته باشید.
بنابراین اگر گرفتار سرماخوردگی ، گریپ، فلو و یا بیماریهای مشابه هستید، در این زمان است باید ورزش نکنید و بیشتر استراحت کنید ، پس از بهبودی کامل دوباره ورزش را آغاز کنید. و اگر چنانچه در اثر بیماری به مدت بیش از دوهفته ورزش نکردید زمانی که احساس کردید که آماده ورزش هستید، باید آهسته آهسته ورزش را آغاز کنیدو تدریجاً آن را افزایش دهید.
چه زمانی باید با پزشک خود مشورت کنید؟
اگرپس از انـجام ورزش احساس درد در عضلات و مفاصل خود کردید شایدبه دلیل این باشد که یا زمان طولانی ورزش کرده اید و یا اینکه ورزش سنگین تر از آنچه که برای شما مناسب است انـجام داده اید.
در این مورد باید ورزش سبکتر را جایگزین ورزش سنگین قبلی کنید و یا اینکه از مدت زمان ورزش بکاهید. و اگر این درد و ناراحتی بیش از یک یا دو روز باشد بهتر است که با پزشک خود مشورت کنید. اگر در هنگام ورزش و یا پس از آن دچار هر یک از علائم زیر شدید باید با پزشک خود فوری در میان بگذارید:
1- اگر گرفتار درد قفسه سینه و احساس فشار در قفسه سینه شدید.
2- اگر احساس تنگی نفس کردید و یا اینکه گرفتار اشکال تنفس شدید.
3- اگر احساس سر گیجه و یا light headedness کردیدو یا اختلال در بینائی یا اینکه چشمتان سیاهی رفت و سبکی در سر کردید.
4- اگر احساس عدم تعادل کردید.
5- اگر احساس تهوع و یا اینکه استفراغ کردید
چه ورزش های ویژه ای که سالمندان می  توانند انـجام دهند؟
ورزش هائی هستند که شما می توانید در خانه انـجام بدهیدو بسیار ساده و راحت هستند. هر کدام از این ورزش ها را می توانید 8 تا 10 مرتبه تکرار کنید و پس از اندکی استراحت برای دور دوم آماده شوید.
به خاطر داشته باشید
1- تمام این حرکات را آهسته و به گونه ای انجام دهید که بتوانید کنترل تمام حرکات را در دست داشته باشید.
2- زمان انجام این ورزش ها نفس را در سینه حبس نکنید
3- اگر احساس درد هرقسمت بدن کردید ورزش را ادامه ندهید
4- پس از انجام هر ورزش عضلاتی را که برای انجام این ورزش به کار برده اید آرام آرام باز و بسته کنید.
ورزش شماره 1
کف دستهایتان را به روی دیوار بگذارید و مطابق با شکل شماره 1 و آرام بدن را به سوی دیوار نزدیک کنید و سپس با کف دستهایتان به دیوار فشار دهید به طوریکه بدن شما در جهت دور شدن از دیوار حرکت کند و به حالت اولیه که ایستاده اید باز گردد.
ورزش شماره 2
روی صندلی بنشینید. اندکی بالانته را به جلو بکشید و سپس از روی صندلی بلند شوید کوشش کنید که به پهلو خم نشوید و یا از دستها برای بلند شدن کمک نگیرید( مطابق شکل شماره 2)
ورزش شماره 3
دو دنبل سبک را با دستهای خود بگیرید و سپس ساعد را به سمت شانه خم کنید و سپس به حالت اول بازگردید(مطابق شکل شماره 3)
ورزش شماره 4
دو دنبل سبک را با دستهای خود بگیرید.( دنبل را اندازه ای انتخاب کنید که از نظر وزن برایتان بلند کردن آنها ساده و راحت باشد) دستها را از پهلو آویزان کنید سپس شانه ها را به سمت گوش بالا و سپس پائین ببرید. این ورزش بسیار ساده است و شما به راحتی می توانید در خانه خود انجام دهید. به خاطر داشته باشید که انجام این گونه ورزش های در سالمندان در پیشگیری از پیشرفت پوکی استخوان بسیار مؤثر است.
نکته بسیار مهم در مورد سالمندان این است که در جائی که ورزش می کنید باید به گونه ای باشد که برای شما خطر زمین خوردن و یا هر اتفاق ناخوش آیند و زیان رسا نباشد به طور نمونه اگر پیاده روی می کنید کوشش بر آن باشد که در روز روشن انجام شود نه در تاریکی شب.
ولی به هر روی باید یاد آور شویم که اگر سایر نکات را رعایت کنید، کهولت سن به تنها ئی مانع ورزش نخواهد بود. و بر عکس بسیاری از ورزش های ویژه در سنین بالا در بهبود و پیشگیری ازپیشرفت بسیاری از بیماریها مؤثر هستند.
سالمندان، دومین گروهی هستند که بعد از نوجوانان در معرض افسردگی قرار می‌گیرند.
سالمند نیز مانند هر فرد دیگری ممکن است دچار افسردگی شود و یکی از عوامل موثر در افسردگی سالمندان، عوامل بیولوژیک بدن و ایجاد تغییرات پیری در مغز است و براساس تحقیقات انجام شده سالمندان به طور متوسط روزی 6 نوع دارو مصرف می کنند که تداخل و تأثیرات این داروها می تواند در فرد سالمند ایجاد افسردگی کند.
عوامل روانشناختی یا همان احساس پیر بودن و ناکارآمد بودن نیز می‌تواند ایجاد افسردگی کند همچنین سالمندان در معرض از دست دادن افراد متعددی از دوستان و آشنایان قرار دارند که این خود باعث افسردگی می شود.
در ایجاد افسردگی در سالمندان، نگرش یک جامعه به سالمند نیز اهمیت دارد، به عنوان مثال باید دید تا چه حد در خانواده یک فرد سالمند جایگاه دارد و مورد پذیرش است و در سطح اجتماعی تا چه میزان پذیرفته می شوند و از توانایی هایشان استفاده می شود. در نتیجه تمامی عوامل بیولوژیک، روانی و اجتماعی می تواند فرد سالمند را مستعد بروز افسردگی کند.
یک سری علائم افسردگی از قبیل احساس اندوه، لذت نبردن از مسائل روزمره، اشتغال ذهنی به مرگ و اختلالات خواب و اشتهاء (چه به صورت افزایش و چه در جهت کاهش خواب و اشتهاء) علائمی هستند که در تمام افسردگی ها مشترکند اما آنچه که به صورت مشخصه در سالمندان بروز می کند، اختلالات حافظه و عدم شناخت اطرافیان و عدم تمرکز است.
فرد سالمند به محیط اطراف بی علاقه و بی توجه شده و فراموش کار می شود. این حالت در فرد سالمند حتی ممکن است با بیماریهای دیگری همچون دمانس (زوال عقل) اشتباه شود.
همانطور که ایجاد افسردگی علل مختلفی دارد، درمانهایش نیز درمانهای مختلفی است. به عنوان مثال اگر فرد دچار مشکلات جسمی است و از داروهای مختلف استفاده می کند، ابتدا باید مشکلات جسمی او را حل کرد. تأثیراتی که بسیاری از داروها در بدن می گذارند می تواند باعث ایجاد افسردگی شود.
از روشهای دیگر درمانی، درمانهای دارویی است که باید فرد از داروهای ضدافسردگی استفاده کند و در مواردی که بیماری سالمند بسیار شدید و پیشرفته است به نحوی که سوء تغذیه پیدا کرده و یا افکار خودکشی دارد ممکن است که از الکتروشوک نیز استفاده شود.
البته درمانهای روان شناختی و اجتماعی نیز از اهمیت برخوردارند به نحوی که سالمند باید بداند که مورد توجه خانواده و اطرافیان است و از تجربه اش استفاده می‌شود. همچنین خانواده ها نیز می توانند وظایفی را به سالمندان محول کنند تا آنها احساس بیهودگی نداشته باشند. و باید توجه داشت که سالمندان سرعتشان کم و دقتشان زیاد است و می توان کارهایی که نیاز به سرعت بالا ندارد را به آنها واگذار کرد
منبع

ایرانیان و خانه های سالمندان در آلمان

در خانه‌هاى سالمندان آلمان چه مى‌گذرد؟ در کشورى که یک چهارم شهروندانش سنى بیش از ۶۰ سال دارند، برخورد با افراد مسن به گونه‌اى دیگرست تا کشورى مثل ایران با جمعیتى که ۷۰ درصدش سنی زیر ۳۰ سال دارند. موسسات مختلفى چون آسایشگاه‌ها و خانه‌هاى سالمندان مجهز، از دست آوردهاى گرانبهاى کشورى چون آلمان به حساب مى‌آید. در این خانه‌ها افراد سالمند زندگى مى‌کنند و در صورتى که سالمندى نتواند هزینه نسبتا سنگین این موسسات را بپردازد، دولت به کمک مى‌آید و این هزینه را تقبل مى‌کند. سرى مى‌زنیم به یکى از خانه‌هاى سالمندان در شهر کلن آلمان به نام «آندریاس» که ریاست آن را یک ایرانى به نام حسین پورمیرزایى به عهده دارد.
آندریاس بخشى از سازمان غیرانتفاعی «کلارنباخ‌وِ‌رک» در شهر کلن است که فعالیت‌هایش را بخصوص در زمینه‌ی پرستاری و نگهداری سالمندان متمرکز کرده است. پورمیرزایى از سال ۱۹۸۱ در بخش‌هاى مختلف «کلارنباخ ورک» مدیریت و مسئولیت خانه‌هاى سالمندان را به عهده داشته و از ده سال پیش تا کنون ریاست خانه‌ى آندریاس را به عهده دارد.

سال‌ها پیش به خاطر یکى از هموطنان ایرانى ِ معلول به او مراجعه کردم. آن زمان می‌خواستم براى این هموطن جایى در مرکز آندریاس بیابم و اکنون به او تلفن زدم تا با او در مورد موسسه‌ای که سال‌هاست رهبرى‌اش را به عهده دارد، صحبتى کنم و از تجربیاتش در این مورد بپرسم. هر دو بار با رویى گشاده به یاری‌ام شتافت و سوالاتم را با حوصله پاسخ داد.

از او در مورد تاریخچه‌ی خانه‌ی سالمندان در آلمان پرسیدم، از برنامه‌ی روزانه‌ی سالمندان، در مورد هزینه زندگى و هموطنان سالمند ایرانى که در این مرکز زندگى می‌کنند و همچنین پرسنل ایرانى و خارجى موسسه‌اش پرسیدم. ابتدا در مورد تاریخچه‌ی چنین مراکزى در آلمان گفت:

تاریخچه خانه‌ی سالمندان در آلمان:

”این مسئله‌ی خانه‌ی سالمندان در آلمان تاریخچه‌‌ای قدیمی دارد. خیلی قدیم‌ها، خانه‌های سالمندان به این صورت فعلی معنایی نداشت و معروف بود به خانه‌ی فقرا. به آنها می‌گفتند ”Armenhaus” یعنى خانه‌ی فقرا. این طرز تفکر، این اسم و مخصوصا نسلی که فعلا ما داریم از آنها نگهداری و پرستاری می‌کنیم با این فکر بزرگ شده‌اند که خانه‌ی سالمندان همان خانه‌ی فقراست، همان خانه‌ی بی‌کس‌هاست. امروزه شرایط اصلا، می‌خواهم بگویم از زمین تا آسمان فرق کرده، امروزه خدماتی که ارائه می‌شود و قیمت‌هایی که به این خانه‌های سالمندان باید پرداخت شود، گرانتر از یک هتل پنج یا شش ستاره‌ است. حالا ممکن است آن خدماتی که ما می‌دهیم قابل مقایسه با یک هتل پنج یا شش ستاره نباشد، برای اینکه ما بیشتر خدمات‌مان را روی تقاضاهاى پزشکی و خدمات طور دیگر می‌گذاریم، تا اینکه وقت‌مان را صرف سرویس غذا یا مثلا دکوراسیون بکنیم. اینکه یک عده ترس دارند، دلیلش این است که از دوران جوانی یا از سن‌‌های ۵۰ به بالا فکر کرده‌اند: اگر روزی مریض شدم، دختر دارم، پسر دارم و اینها باید از من نگهداری کنند همانطوری که من از آنها نگهداری کردم. اینست که برایشان سخت است که بعد از ۳۰ سال زندگی در یک خانه و یا در یک آپارتمانی، حالا دل از همه‌چیز بکنند و بیایند در یک موسسه‌ای که مقرراتی دارد و باید خودشان را با آن مقررات وفق دهند. مسایل دیگرى هم به این مشکلات پایه‌ای اضافه می‌شود، از جمله کارهای منفى‌اى که در بعضی از موسسات انجام می‌شود، مثلا می‌خواهم بگویم، آنجوری که باید و شاید خدمات نمی‌دهند، سرویس‌ نمی‌دهند، مردم را در روزنامه‌ها، در رادیو و تلویزیونها، همانطور که خودتان هم بهتر مطلع هستید، از خانه‌ی سالمندان می‌ترسانند. از یکطرف نباید عمومیت داد به این مسایل، زیرا در هر بخش ِ کاری، فرق نمی‌کند پرستاری باشد یا کار در رستوران، خوب و بد هست. منتها یک عده قبول می‌کنند که خب بچه‌های من هم خودشان زندگی دارند، باید کار بکنند و در طبقه‌ی چهارم پیش پسر یا دختر بودن، معنایش راحتی و خاطرجمعی نیست، (آنجا) نوه‌ها هستند و می‌خواهند یکجور دیگرى رفتار کنند، یکجور دیگرى راه بروند. اینست که این افراد خودشان با رضایت خاطر می‌آیند به خانه‌ی سالمندان، نگاه می‌کنند، سر ِ وقت و بموقع اطلاعاتی جمع می‌کنند و خیلی هم راضی‌اند. منتها، این را ما دائم تجربه می‌کنیم، می‌بینیم و می‌شنویم که خود سالمندان کمتر مسئله و مشکل با خانه‌ی سالمندان دارند تا بچه‌های‌شان. این خانواده‌ها هستند که احساس ناراحتى وجدان می‌کنند و به خودشان می‌گویند: حالا وقتی‌‌ست که باید به پدر و مادرمان می‌رسیدیم و پرستاری‌شان می‌کردیم، منتها به عللی نمی‌توانیم، گرفتاریم. (به علت‌های) شغلی، خانوادگی، مکانی و مالی امکانش را نداریم. آنها پیش خودشان احساس ناراحتی وجدان می‌کنند و این ناراحتی را منتقل می‌کنند به سالمندان.”

هزینه‌ی زندگی

سن سالمندانى که در این مرکز زندگى می‌کنند میان ۶۵ و ۹۸ سال است. این موسسه ۹۰ تخت دارد و در هر اتاق دو تخت قرار دارد، اما ۱۴ اتاق یک تخته هم در این خانه‌ی سالمندان وجود دارد. هزینه‌ی زندگى در این موسسه نسبتا گران است و به میزان سرویسى که این موسسه در اختیار سالمندان قرار می‌دهد، کم و زیاد می‌شود. پور میرزایى در این مورد می‌گوید:

”هزینه‌ی زندگی بستگی دارد به آن درجه‌ی کمکی که سالمندان می‌خواهند. می‌دانید که بیمه‌های پرستاری در آلمان سه درجه دارند (Pflegestufe)، درجه یک، درجه دو و درجه سه. درجه سه آن کسانی هستند که کمک خیلی زیادى لازم دارند. درجه یک آنهایی هستند که کمک کمتری لازم دارند. ما قیمت‌هایمان در آلمان روزانه است و بستگى به درجه‌ی پرستاریمان، در یک اتاق دوتخته ۹۰ یورو در روز است براى درجه‌ی پرستارى یک. برای درجه‌ی دو در اتاق دو تختی ۱۱۰ یورو، و برای درجه‌ی سه، که بیشترین وقت پرستاری را احتیاج دارد ۱۳۰ یورو در روز است.”

گفتنىست که بسیارى از مردم آلمان نگران پیر شدن جامعه‌ی خود هستند. آنها دلیل می‌آورند که در آینده با افزایش شمار سالمندانى که از عرصه‌ی چرخه‌ى تولید خارج می‌شوند، به تدریج میزان افرادى که باید کار کنند و خرج سالمندان را با پرداخت مالیات‌هاى‌شان بپردازند کمتر و کمتر می‌شود و ضرورتا فشار مالى به جوانان دائما افزایش می‌یابد. و این دولت است که باید با تکیه به بودجه‌ى عمومى کشور همچنان مخارج سرسام‌آور بیمارستان‌ها، مراکز نگهدارى سالمندان، آسایشگاه‌هاى مخصوص آنها، مراکز توانبخشى و هزینه‌هاى افرادى که در این مراکز کار می‌کنند را بپردازد؟

برنامه‌ى روزانه در خانه‌ى سالمندان:

برنامه‌ی روزانه‌ی سالمندان در خانه‌ی سالمندان آندریاس در شهر کلن آلمان چگونه است؟ از زمانى که از خواب برمی‌خیزند تا زمانى که دوباره به رختخواب می‌روند. پورمیرزایى توضیح می‌دهد:

”ما از ساعت ۷/۵ صبح تا ساعت ۱۰/۵ که بعضی وقت‌ها ۱۱ هم می‌شود (زیرا ما با انسان‌ها سر و کار داریم و نمی‌توانیم همه‌ی انسانها را سر ساعت و دقیقه‌ی معینی بیدار کنیم،‌ مرتب کنیم و سرویس بدهیم) زمان گذاشته‌ایم برای، بقول معروف، حمام‌کردن، دوش‌گرفتن، از تخت بیرون آوردن، دستشویی بردن، عوض کردن بانداژ و درست کردن تخت‌خواب سالمندان.

در این فاصله‌ى زمانی، سالن غذاخوری هم باز شده و هر کس که کارش تمام می‌شود، یا خودش می‌آید و یا به او کمک می‌شود تا لباس بپوشد و بعد آماده او را به سالن غذاخوری می‌آورند. صبحانه‌ی ما بصورت بوفه است. پرسنلى داریم که کمک می‌کنند در تهیه کردن و آماده کردن و یا کوچک کردن صبحانه. بعد از صبحانه، معمولا افراد یا در قسمت ورودی می‌نشینند و تلویزیون تماشا می‌کنند، یا با کسانی که می‌شناسند صحبت می‌کنند. مهمتر از همه اینست که تجربه می‌کنند چه کسی می‌آید، چه کسی می‌رود، چه کسی زود یا دیر آمد و یا هر کس چه لباسى به تن دارد. این خودش یک سرگرمی‌ست برای سالمندان. بعضی‌ها هم خودشان را با مجله، کتاب و یا تلویزیون سرگرم می‌‌کنند.

از ساعت ۱۰/۵ به بعد برنامه‌های کوتاهی هست مثل ژیمناستیک، تمرین راه رفتن، دسته‌جمعی راجع به مطالب روزنامه‌ها حرف زدن یا گپ زدن. از این برنامه‌ها هست تا ساعت ۱۲ ظهر. توی این فاصله ویزیت‌ دکترها انجام می‌شود، توی این فاصله کارهای پزشکی که باید انجام بشود انجام می‌گیرد. کسانی که می‌آیند برای ماساژ یا برای تمرین صحبت کردن و یا برای کارهای دیگر به ساختمان می‌آیند.

از ساعت ۱۲ ناهارست تا ساعت یک یا یک و نیم. بعد اکثرا می‌روند برای استراحتى کوتاه به اتاق‌های‌‌شان تا موقعی که وقت قهوه و چای اینها بشود.

بعد از ساعت سه و نیم، چهار بعدازظهر برنامه‌های دیگرى داریم مثل کنسرت. یکروز افراد با همدیگر کیک می‌پزند، یکروز بازی کارت داریم و یکروز هم در ساختمان‌مان بولینگ بازى می‌کنیم که توی آلمان به آن «Kegelbahn» می‌گویند. یکروز بعدازظهر بازی بینگو (دبلنا) هست، یکروز بعدازظهر در سالن غذاخوری فیلم سینمایی‌ داریم.

این برنامه‌ها ادامه دارند تا ساعت پنج و نیم که وقت غذای شب، وقت شام است که بازهم یک عده‌ای کمک می‌شوند و به سالن‌غذاخوری آورده می‌شوند. بازهم بوفه‌ است. سالمندان شام‌شان را می‌خورند.

بعد از شام عده‌اى تلویزیون نگاه می‌کنند، توی اتاقهای‌شان موزیک گوش می‌دهند. تا ساعت ۹ که عده‌ی زیادی آورده می‌شوند به رختخواب، چون اکثرا روی صندلی‌های چرخدار می‌نشینند و از نشستن خسته شده‌اند. به همین صورت از ساعت ۹ شب به بعد،‌ تقریبا ۹۵درصد سالمندان برای خواب روی تخت‌هاى‌شان رفته‌اند.”

توجه ایرانیان به خانه‌های سالمندان آلمان

ابتدا از آقاى از پورمیرزایى در مورد توجه ایرانیان به خانه‌های سالمندان می‌پرسم. می‌گوید:

”باید بگویم که توجه ایرانیان به خانه‌های سالمندان تا دوسال پیش خیلی کم بود، چرا که فکر می‌کنم سالمندانی که این اواخر یا به خاطر بچه‌های‌شان و یا بخاطر خودشان به خارج آمده‌اند، هنوز به آن سنی که احتیاج به کمک داشته باشند نرسیده بودند. اما الان در دوسال گذشته ما با یک استقبال ِ، خیلی بالا که نه، ولی استقبال زیادی روبرو شده‌ایم. چون فعلا شش سالمند ایرانی داریم و عده‌ی زیادی هم تلفن می‌کنند و می‌پرسند.”

مى‌گوید بسیارى از ایرانیان مقیم آلمان تاکید فراوان دارند تا در صورت جدایى از خانواده‌ی خود، به موسسه‌ی آندریاس بپیوندند و راه دور را از ایالت‌هاى دیگر آلمان به این مرکز تقبل می‌کنند. چرا؟ پورمیرزایى در این مورد می‌گوید:

”۵۰درصد پرسنل ما ایرانی هستند و چون مشکل زبان یکی از مهمترین مشکلات سالمندان ایرانی‌‌ست، ما می‌توانیم این مشکل را خیلی کمتر کنیم. ما در هر بخش سه تا چهار پرستار و کمک پرستار ایرانی داریم. همکارهای ایرانی ما نه از اینرو که من خودم ایرانی هستم و این را می‌گویم، بلکه به شهادت تعریف‌هایی که خانواده‌های آلمانی و همکاران آلمانی دیگرمان می‌کنند، رفتارشان (با سالمندان) بمراتب دوستانه‌تر و با احترام‌تر از دیگران است.

ما ایرانی‌ها، با یک دید دیگر به سالمندان نگاه می‌کنیم، با یک زبان دیگر صحبت می‌کنیم، طوری حرف نمی‌زنیم که چون شما معلول هستید، چون شما کمک لازم دارید، ما به خودمان اجازه می‌دهیم، بی‌احترامی کرده یا خدای ناکرده یکجور دیگرى حرف بزنیم.

در ضمن ایرانی‌ها از نظر فعالیت هم زرنگ هستند، چون اکثرا تحصیل‌کرده‌اند، با تجربه‌اى دیگر و نگاه دیگری می‌آیند در کادر پرستاری. این را من به شهادت همکاران آلمانی‌ام همیشه گفته‌ام که همکارهای ایرانی‌مان لااقل دیپلم دارند، لااقل دانشگاه رفته‌اند و لااقل چندین سالی در قسمت‌هایی کار کرده‌اند.

من همیشه شکر می‌کنم خدا را که توانسته‌ام در غربت یک کاری داشته باشم که بتوانم به هموطنانم کمکی بکنم، چه در مورد سالمندان‌شان و چه در مورد کار ِ‌ خودشان.”

خانم مهدی‌‌زاده ، یکى از پرستاران ایرانى خانه‌ی سالمندان ِ آندریاس، از هجده سال پیش در آلمان زندگى می‌کند. او در تایید صحبت‌هاى پورمیرزایى می‌گوید که به کارش عشق می‌ورزد و دلتنگى فقدان پدر و مادر را در شغل پرستارى براى سالمندان بر طرف می‌سازد. بخصوص به علت جو صمیمانه‌ای که در خانه‌ی آندریاس حکم‌فرماست، وجود هموطنانى که در کادر رهبرى این خانه هستند و چند سالمند ایرانى که در این مرکز به کمک‌هاى او محتاج‌اند، او را مترصد ساخت تا چهار سال پیش شغلش را از فروشندگى به پرستارى تغییر دهد و از شهر برگهایم به کلن بیاید و مشغول کار در این مرکز شود.

از خانم مهدی‌زاده توضیح بیشترى می‌خواهم. می‌پرسم چرا ایرانیان ِ مهاجر به این رشته شغلى علاقمندى نشان می‌دهند. می‌گوید:

”من احساس می‌کنم اون احساس و عاطفه‌ای که آدم به سالمندا داره و در اینجا فراموش شده، اون احساس پدرى که نداشتم، اون مادرى که از دست دادم، همیشه تو وجود من هست. اینا رو الان ندارم. من این احساسات رو توى اینا (سالمندا) پیدا می‌کنم. خیلى برام جالبه. احتمالا ایرانى‌هاى دیگه هم همین‌طورند و توى کشورى غریب و دور از وطن همین احساس رو دارند.”

رابطه‌اش را با سالمندان ایرانى می‌پرسم. می‌گوید:

”بله، خیلى مثبت، خیلى خوب. اینا هم خیلى احساس دلتنگى می‌کنند و وقتى ماها رو می‌بینند، به عنوان پرستارى که مواظبت از اونا می‌کنه، به عنوان پرستارى که ایرانیه و هم زبون خودشونه، همصداشونه، اینا احساس خیلى نزدیک‌ترى به ما دارند. (وقتى با ما هستند) دیگه اون دلتنگى رو به این شکل ندارند. رابطه با ما روشون خیلى تاثیر داره، آخه اینا هم دور از وطن هستن، دور از فامیلا هستن، احساس دلتنگى می‌کنند و اشک می‌ریزند و در چنین شرایطى‌ست که ما به عنوان کارمند ایرانى اینجا، بهشون اون اعتماد رو می‌‌دیم که این حالت‌ها رو نداشته باشند.”

پورمیرزایى ادامه می‌دهد: ”در یک موسسه‌ی بزرگی مثل موسسه‌ی ما در شهر کلن، الان رییس حسابداری‌مان یک خانم ایرانی‌ست، معاون قسمت تاسیسات‌مان یک مهندس ایرانی‌ست و حالا بغیر از خود من، سه ایرانى مدیر بخش‌هاى خدماتى هستند. این است که من همیشه افتخار می‌کنم به اینکه، خوب، ۲۶ سال پیش اولین ایرانی بودم که به این موسسه آمدم، ولی الان بعد از ۲۶ سال مهمترین قسمت‌های این تشکیلات بزرگ را ایرانی‌ها اداره می‌کنند.”

تجربیات منفى

با خود فکر می‌کنم که آیا مدیر و کارکنان یک خانه‌ی سالمندان فقط تجربیات مثبت از همکاران‌شان دارند؟ به نظرم این سخنان تاییدآمیز کمى اغراق‌آمیز می‌آید. از پورمیرزایى می‌پرسم که آیا او از همکاران ایرانى‌اش تجربیات منفى‌ای هم داشته؟ کمى فکر می‌کند و بعد با همان کلام قانع کننده‌اش می‌گوید:

”چرا که نه! چرا که نه! حتا بین ما ایرانی‌ها هم هستند کسانی که مجبور شده‌اند در خانه‌ی سالمندان کار کنند و ما با اینها بعضی وقت‌ها مشکلاتى نه خداى نکرده بزرگ، بلکه مشکلات کوچکی داریم که بعضی‌هایشان با زمان حل می‌شوند و بعضی‌هایشان هم نمی‌توانند حل بشوند. مثلا، تا افراد خودشان را با قوانین کاری آلمان، که تا حدودی خشک‌تر از ایران است، وقف بدهند، یک مقدار طول می‌کشد و مشکلاتی ایجاد می‌کند. و یا این که یک‌نفر فکر می‌کند باید حتما دستکش دستش بکند تا موی یک سالمندی را شانه کند، یا‌ نمی‌دانم، باید حتما جلوی دهانش یا دماغ‌اش را بگیرد تا بخواهد به یکنفر کمک کند، این مسایل، البته می‌گویم، بین آلمانی و ایرانی فرق ندارد و توی همه‌ی همکارانمان پیدا می‌شوند. ولی بعضی از هموطنان‌مان چون در گذشته شغل‌هایی، چه می‌دانم، تمیزتر، بالاتر و بهتر داشته‌اند، چه از نظر حقوقی و چه از نظر رتبه‌ای شغل‌هاى بهترى داشته‌اند، برای‌شان سخت می‌آید بیایند به عنوان یک کمک پرستار کار کنند.”

سالمندان ایرانى

از آقاى پورمیرزایى و خانم مهدی‌زاده می‌خواهم که در صورت امکان چند سالمند ایرانى را به من معرفى کنند تا با آنها نیز گفتگویى کنم و نظر آنها را بپرسم. امکان ارتباط با یکى از خانم‌هاى سالمند ایرانى بسیار مشکل است و پس از چند جمله به پایان می‌رسد:

”حال من خوبه، آره راضى‌ام، بد نیستم، قربون شما، گوشم سنگینه، نمی‌شنوم.” اما یکى از سالمندان مرد چند سوالم را به اختصار پاسخ گوید:

”من الان که حدود یک ساله اینجا هستم، توى ایران هم توى امیریه بودم. خیابون امیریه.”

مى‌گوید که شصت ساله است و چهار بچه دارد. می‌گوید: بچه‌هام اومدن، منم اومدم. سوال می‌کنم: بهتون سر می‌زنند؟ پاسخ می‌دهد: ”بله بله هر روز. هر روز ، در هفته یک دفعه، دو دفعه، اینجورا. میان سر می‌‌زنند. مى‌رم بیرون باهاشون.”

سوال می‌کنم: دلتون براى ایران تنگ نمی‌شه؟ جواب می‌دهد:

”چرا. چرا تنگ می‌شه. بله بله.” و اشک‌هایش جارى می‌شود
منبع
Link

خانه مادربزرگ کودکستان نیست


پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها دوست دارند و گاهی مجبورند ساعات زیادی با نوه‌هایشان تنها باشند و از آنها مراقبت کنند.
حتما قبول دارید که ارتباط بین نوه‌ها و پدربزرگ و مادربزرگ، ارتباطی بسیار صمیمی و نزدیک است.

پدرومادرهای دیروز، نوه‌ها را بخشی از وجود خودشان می‌دانند و به همین دلیل از صمیم قلب آنها را دوست دارند و با رضایت خاطر از آنها مراقبت می‌کنند. اگر فرزندان شما مجبورند بخش عمده‌ای از روز را در محل کار خود سپری کنند، با سپردن فرزندانشان به شما، اطمینان خاطر دارند که کودکان در محیط خانواده و تحت نظارت شما در امنیت هستند.
پدرومادر نقش مهمی در زندگی کودک بر عهده دارند و بسیاری از اطلاعات از شناختن رنگ‌ها گرفته تا آموزش قوانین اخلاقی و اجتماعی را باید پابه‌پای کودک به او آموزش دهند.

پدران و مادرانی که صبح تا بعدازظهر در محل کارشان حضور دارند و بعدازظهرها با وجود خستگی حاصل از کار، ساعات کمی را به‌منظور وقت گذاشتن برای کودکان در اختیار دارند، نقش شما را در مراقبت از نوه‌ها پررنگ‌تر می‌کنند. در حقیقت بخشی مهم از آموزش و تربیت کودک به شما واگذار خواهد شد.


ذهن‌را باید شست

از آن روزهایی که شما فرزندانتان را بزرگ کرده‌اید، سال‌های بسیاری گذشته است. قوانین رفتاری و اجتماعی تغییرات زیادی کرده است.

کودکان این روزها به تلویزیون، کامپیوتر، اینترنت و هزاران وسیله ارتباطی دیگر دسترسی دارند و بنابراین دیگر شما نمی‌توانید با بستن در منزل، از ذهن‌وفکرنوه‌تان در برابر موج اطلاعاتی که به او می‌رسد، محافظت کنید و یا به آن جهت دهید.

بنابراین می‌توانید با فرزندانتان در این مورد صحبت کنید و از راهکارها و پیشنهادهایی که آنها به شما می‌دهند، در طول ساعاتی از روز که نوه‌ها نزد شما می‌مانند، استفاده کنید. کتاب‌ها و برنامه‌های تلویزیونی نیز شما را در جریان جو و فرهنگ جاری جامعه قرار خواهند داد.


لوس کردن؛ هرگز

نوه‌هایتان را لوس نکنید. این چندان خوب نیست که نوه‌ها برای آمدن به منزل شما، لحظه‌شماری کنند به این دلیل که می‌دانند آنجا هرکاری دلشان خواست می‌توانند انجام دهند و هیچ قانون و باید و نبایدی وجود نخواهد داشت.
اگر پدرومادر کودک استفاده از وسیله‌ای را برایش ممنوع کرده است و یا به دلایلی ابزار یا وسیله‌ای را برایش خریداری نمی‌کند، این نشانه محبت نیست که به نوه‌تان اجازه دهید در منزل شما، قوانین تعیین شده از طرف پدرومادرش را زیر پا بگذارد و به عنوان مثال فیلم‌های خشن را تماشا کند و یا مثلا به گیم‌نت برود.

بدتر این است که شما دور از چشم والدین، ابزار و وسیله‌ای را که استفاده از آن برای کودک ممنوع شده است، برایش تهیه کنید. این کار نه تنها کودک را از کنترل فرزندانتان خارج خواهد کرد، بلکه کودک هم ادعا خواهد کرد هر روز چیزهای بیشتر و بیشتری را از شما بخواهد که تهیه بعضی از آنها از توان شما خارج است.

همواره تلاش کنید همسو با والدین و در تایید گفتار و رفتار آنها با کودک رفتار کنید. البته شاید به نظر شما برخی نکات قابل تجدیدنظر باشد و یا براساس تجربیات خود، راهکار بهتری داشته باشید، در این موارد بهتر است وقتی نوه‌تان حضور ندارد، این مطلب را با فرزندتان در میان بگذارید و رفتار و گفتارتان را با هم هماهنگ کنید.


گاهی <نه> بگویید

شما به عنوان یک فرد سالمند به دوران آرامش خود رسیده‌اید، قرار نیست در این روزهایی که توانایی جسمی و حوصله شما به اندازه سال‌های پیش نیست، تمام مسئولیت نگهداری نوه‌ها را بر عهده بگیرید.

بدترین کار این است که برای مراقبت و نگهداری از نوه‌هایتان وقت معینی قایل شوید، ساعات مشخصی از روز و برای روزهای خاصی از هفته.

مطمئن باشید که اگر درباره توانایی‌های جسمی و نیازتان به آرامش با فرزندانتان صحبت کنید، آنها این حق را به شما خواهند داد.

دوران بازنشستگی و سالمندی، فرصتی برای شماست تا استراحت کنید، به مسافرت یا زیارت بروید و به کارهایی که به آن علاقه‌مندید مانند باغبانی یا مطالعه بپردازید. توجه کنید شما پرستار نوه‌هایتان نیستید.

بنابراین برای نگهداری از نوه‌ها برنامه‌ریزی داشته باشید بسیار خوب است که به فرزندانتان کمک کنید و باری از دوش آنها بردارید ولی این درست نیست که تمام وقت‌تان را به این کار اختصاص دهید. شما باید گاهی <نه> گفتن را یاد بگیرید.

با پدرومادر همسوشوید

ممکن است نظر شما درباره مسائل مختلف تربیتی، اخلاقی،... با فرزندانتان متفاوت باشد. این تفاوت به فاصله بین 2نسل برمی‌گردد. هنگامی که نوه‌ها را که از نسل سوم هستند به این مجموعه اضافه کنیم، مسئله باز هم دشوارتر خواهد شد. شاید شما از قوانینی پیروی کنید که فرزندانتان از آنها پیروی نمی‌کنند و برعکس.

بنابراین یک‌سری بایدهای بعدازظهر برای کودک، فردا صبح در منزل شما به نباید تبدیل می‌شود؛ نوه شما در این میان، در یک دوگانگی سرگردان خواهد ماند. این دوگانگی رفتاری و ارزشی، برای کودکان که در مراحل رشد اخلاقی و شخصیتی هستند، بسیار خطرناک است.

بنابراین تلاش کنید تا جایی‌که امکان دارد، خودتان را با قوانین و باید و نبایدهای منزل کودک هماهنگ کنید تا در روند تربیت کودک اختلالی به وجود نیاید.


بازی کردن با یک کوچولو

تماس با کودکان و افراد جوان برای سلامت روحی و جسمی شما بسیار خوب است. پذیرفتن مسئولیت نگهداری از نوه‌ها در ساعاتی از روز و یا روزهایی از هفته، احساس سودمندی در شما را تقویت خواهد کرد. صحبت کردن با نوه‌ها و انتقال اطلاعات و تجربه‌های اجتماعی و فرهنگی با آنها، حس احترام به نفس را در آنها ایجاد می‌کند.

شاید شما از نظر توان جسمی، نتوانید مثل کودک یا نوجوان تحرک و جنب‌وجوش داشته باشید ولی می‌توانید با پذیرفتن ناتوانی‌های طبیعی خود و به کاربردن توان‌مندی‌های موجود، افسردگی را از خودتان دور کنید.

بازی با نوه‌ها، نه تنها از نظر روانی شما را شاد و شاداب خواهد کرد، بلکه با انجام حرکت‌ها و ورزش‌های بسیار سبک، به سلامت جسمانی خود نیز کمک کرده‌اید.

نکته‌ای که باید به آن توجه کنید مشکلات عضلانی- اسکلتی شما در این دوران است که موجب می‌شود در حین بازی با نوه‌هایتان بیشتر مراقب خودتان باشید. در سنین بالا، پوکی استخوان به سراغ بسیاری از سالمندان می‌آید و احتمال آسیب و شکستگی استخوان‌هایتان در صورت ضربه وجود خواهد داشت.

همچنین هنگام بازی با نوه‌ها مراقب چشم‌هایتان باشید چون کودکان گاهی بدون توجه، اشیا را پرت می‌کنند و امکان آسیب به چشم‌هایتان وجود دارد.

همواره از نوه‌هایتان بخواهید، اسباب‌بازی‌هایشان را از کف اتاق جمع کنند، چون ضعف بینایی و یا لرزش‌های بدن شما حین راه رفتن، امکان زمین خوردن شما در صورت برخورد با این وسایل را افزایش می‌دهد.‌

گلرخ ثریا

منبع

 

طب نوین سالمندان

ایران کشور جوانی است. عدد جوانان ما نسبت به کل جمعیت عدد بالا‌یی است و این را سال هاست که همه می دانند و تکرار هم می کنند، اما آیا ما همیشه جوان خواهیم ماند. و پیش بینی می‌شود که جمعیت سالمند کشور از حدود 7درصد کل جمعیت کشور در حال حاضر به 10/7 درصد در سال 1404 افزایش یابد.

آیا نباید برای سال‌های آینده فکری کرد؟ یکی از مشکلات سالمندان در داخل کشور این است که هیچ تختی در بیمارستان‌های دولتی به سالمندان اختصاص داده نشده است و سالمندان بیمار در بخش‌های مختلف ارتوپدی، داخلی، نورلوژی و قلب و عروق بستری می‌شوند.

این در حالی است که در بسیاری از کشورهای جهان در هر بیمارستان عمومی بین 10 تا 20 تخت به سالمندان اختصاص یافته است.

مسئله دیگر طب سالمندی است. طب سالمندی در دنیا رشته‌ای محسوب می‌شود که با توجه به این تغییرات فیزیولوژیک در سالمندان برنامه بهداشتی و درمانی ویژه‌ای برای آنان ارائه می‌کند.

در ایران، پزشکان، بیماران سالخورده و دیگر گروه‌های سنی را در مطب معاینه و درمان می‌کنند، در حالی که در بسیاری از کشورها امر درمان بیمار سالمند برعهده گروهی از کارشناسان و پزشکان شامل متخصص تغذیه، گفتاردرمانی، مددکار اجتماعی، روان‌شناس، کار درمانگر، کارشناس فیزیولوژی، متخصص طب سالمندی و پزشک عمومی است.

نباید فراموش کرد بیماری در افراد سالمند چنانچه بدون تامین اجتماعی و بیمه باشد، موجب بروز مشکلا‌ت مادی و در پی آن مشکلا‌ت روحی و روانی در سالمندان می‌شود.

در طب نوین برای بیماران سالمند پس از معاینه به جای نسخه، برنامه درمانی تجویز می‌شود،‌ به این صورت که برای آنان پس از گذراندن مراحل حاد بیماری، در تخت‌های ویژه سالمندی در بیمارستان، برنامه فشرده‌ای مانند تغذیه، فیزیوتراپی خاص در سکته مغزی یا برنامه‌های روانپزشکی اجرا می‌شود.

از آنجا که جمعیت سالمندان کشور ما در حال افزایش است، باید برای تامین نیازهای آنان به ویژه مشکلات بهداشتی و درمانی، به صورت دقیق و با زمانبندی برنامه‌ریزی شود. با توجه به اینکه برخی از استان‌های کشورمان سالمند هستند و به تعبیر دیگر جمعیت سالمند بیشتری نسبت به سایر استان‌های کشور دارند،‌ هدف‌گذاری برای امور سالمندان باید صورت گیرد. براین اساس باید طرحی به منظور برنامه‌ریزی برای سالمندان در دراز مدت و طرحی به صورت اورژانسی تدوین شود.

براساس آیین نامه اجرایی قانون برنامه سوم توسعه ، سازمان بهزیستی کشور جهت مراقبت و نگهداری هر یک از سالمندان نیازمند در مراکز توانبخشی و نگهداری غیر دولتی می‌تواند تا 75 درصد هزینه سرانه تمام شده در بخش دولتی را بپردازد.‌

منبع

سالمندی نه درد است ، نه بیماری

گفتگو با دکتر فریبا تیموری، رئیس مرکز تحقیقات سالمندی ایران

آخرین آمارها نشان می‌دهند، در ایران 7تا7/5 درصد جمعیت را سالمندان تشکیل می‌دهند و در بعضی استان‌های کشورمان نیز جمعیت سالمندان به 9 درصد کل جمعیت آن استان می‌رسد.

سالمندی بخشی از زندگی است که بسیاری از ما در حال سپری کردن آن هستیم یا آن‌را در آینده خواهیم گذراند. سالمندی مساوی با بیماری یا درد نیست و می‌توان از جوانی و میانسالی برای دوره سالمندی سالم، برنامه‌ریزی کرد. دکتر فریبا تیموری دیدگاه جدید و روشنی نسبت به سالمندی دارد. با او در خصوص همین دیدگاه و دیگر مسائل مربوط به سالمندی به گفتگو نشسته‌ایم.

‌خانم دکتر، به چه کسانی سالمندمی‌گویند؟

مرز سالمندی 65 سالگی است اما در ایران کسی که بالای 60 سال باشد، سالمند محسوب می‌شود.


آیا کشور ما، کشور سالمندی به شمار ‌می‌آید؟

آخرین آمارها نشان می‌دهند، در ایران 7تا7/5 درصد جمعیت را سالمندان تشکیل می‌دهند. در بعضی استان‌های کشورمان جمعیت سالمندان به 9 درصد کل جمعیت آن استان نیز می‌رسد. بر اساس تعریف سازمان ملل متحد، کشوری که بیش از 7 درصد کل جمعیتش سالمند باشند، کشور سالمندی به حساب می‌آید. بنابراین زنگ خطر برای ایران زده شده است. در 5 تا10 سال آینده ، جمعیت سالمند کشور افزایش می‌یابد و مسئله مهم ما، مسئله سالمندی خواهد بود، که البته دفتر سلامت سالمندان وزارت بهداشت در این زمینه فعالیت‌هایی را آغاز کرده است.


این جمعیت سالمند چه نیازهایی دارند؟

نیازهای سالمندان را در ایران و تمام جهان می‌توان به 3 گروه اصلی تقسیم کرد.

گروه اول نیازهای بهداشتی - درمانی هستند که شامل مراقبت‌های پزشکی و بهداشتی از سالمندان است. گروه دوم نیازهای اجتماعی - اقتصادی مانند بیمه و حقوق بازنشستگی است که عدم توجه به آنها آرامش روحی، روانی و اجتماعی سالمند را مختل خواهد کرد و گروه سوم نیازهای روانی است.

سالمندان بیشتر با چه بیماری‌هایی دست به گریبانند؟

بیماری‌های قلبی -عروقی در بیشتر کشورهای جهان، مقام اول را دارند و پس از آن سالمندان بیشتر با انواع سرطان‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند. در برخی از کشورها نیز ناتوانی‌های ناشی از حوادثی مانند زمین خوردن درمقام دوم پس از بیماری‌های قلبی - عروقی قرار می‌گیرند.


بیشترین حادثه‌ای که برای سالمندان ایران اتفاق می‌افتد، چیست ؟

شایع‌ترین حادثه‌ای که سالمندان ایرانی با آن مواجهند، زمین خوردن است. 19 تا26 درصد سالمندان در طی یک سال دچار نوعی حادثه می‌شوندکه نیازمند اقدام درمانی است. شایع‌ترین حادثه برای مردان سالمند شهری، حوادث رانندگی و درمیان زنان سالمند شهری، زمین خوردن است. سالمندان روستایی نیز بیشتر زمین می‌خورند که اکثر این زمین‌خوردگی‌ها باعث شکستگی استخوان می‌شود.

اتفاقا سئوالی که پرسیدید، سوال خوبی بود چون علا‌وه بر این آمارها، یک نکته مهم دیگر را هم باید همین‌جا اضافه کنم.‌اگر سالمندی به دلیل زمین خوردن به پزشک مراجعه‌کند، پزشک نباید فقط در پی درمان شکستگی و کوفتگی بدن او باشد، بلکه حتما باید درباره خصوصیات منزل سالمند سوال کند و توصیه‌های لازم را درباره یک منزل استاندارد برای سالمند به او گوشزد کند. در نیمی از موارد علت زمین خوردن سالمندان‌ ما، شرایط نامناسب محیط زندگیشان است که به دلیل نور ناکافی و یا فرشی که در جای نامناسب پهن شده است، موجبات زمین خوردن سالمند را فراهم می‌آورد.


خانم دکتر، از این آمارها که بگذریم، به نظر شما چه کم لطفی‌هایی به سالمندان می‌کنیم؟

اولین مسئله ، فقر آموزش است. پزشکان، پیراپزشکان،‌ پرستاران و بیمارستان‌ها که مسئولیت پرستاری از سالمندان بالای 65 سال را بر عهده دارند، همچنین افرادی که در مراکز نگهداری سالمندان فعالیت می‌کنند، به عنوان مراقب، مدیر و یا حتی آشپزی که در آن مجموعه به نوعی با سالمندان در ارتباط است، باید آموزش‌های خاصی ببینند. به عنوان مثال آشپز یک مرکز نگهداری سالمندان حتما باید بداند نیازهای تغذیه‌ای سالمندان متفاوت با افراد عادی است و با گذراندن دوره‌های آموزشی خاص، اطلاعات لازم درباره تغذیه سالمندان را کسب کند.

پزشکان هم باید با دیدی متفاوت از یک فرد بالغ به بیمار سالمندشان نگاه کنند. بیمار سالمند نیازمند یک بررسی جامع است. باید هم تغذیه، هم وضعیت روانی او چه از نظر افسردگی و چه از نظر اختلالات خواب را مورد بررسی قرار دهند. اگر سالمند به یک پزشک یا متخصص قلب مراجعه کند نباید فقط فشارخون او گرفته شود و فقط بیماری قلبی او مورد توجه و معاینه و درمان قرار گیرد. لازم است ارزیابی جامع در مورد سالمند انجام شود. این روشی است که در تمام دنیا، مفید شناخته شده است چون بیماری‌ها و مشکلات بعدی سالمند را با این روش می‌توان شناسایی کرد و از آن پیشگیری کرد. اگر بتوان این بیماری‌ها و مشکلات را قبل از اتفاق افتادن، شناسایی کرد، هم برای سالمند و هم برای افراد خانواده او ارزان‌تر خواهد بود تا اینکه مثلا به یک اختلال حافظه ساده در معاینات عمومی سالمند توجه نشود و بعد که این اختلال پیشرفت کرد و به آلزایمر تبدیل شد، در پی درمان آن باشیم و فشارهای مختلف آن را بر خانواده، تحمل کنیم.


خانم دکتر شما متخصص طب سالمندان هستید، ولی این تخصص در ایران چندان شناخته شده نیست. این طور نیست؟

تخصص طب سالمندان به تازگی وارد ایران شده است. این تخصص با اینکه با پیرترین گروه جامعه سروکار دارد ولی جوان‌ترین تخصص طب در دنیا ست. طولانی‌ترین سابقه را کشور انگلستان در این زمینه دارد. هرچند امریکا پیشرفته‌ترین امکانات و بخش‌های طب سالمندی را دارد. اما متخصصان طب سالمندی انگشت‌شمارند. البته افرادی نیز متخصص داخلی بوده‌اند که برای یک دوره فلوشیب یک ساله در دانشگاه‌های خارج از کشور، طب سالمندان را گذرانده‌اند. تاکنون حدود 400 پزشک عمومی و متخصص در دوره‌های کوتاه مدت طب سالمندی در مرکز تحقیقات سالمندی ایران آموزش دیده‌اند، وزارت بهداشت در آینده دوره تخصص طب سالمندان را برگزار خواهد کرد و همچنین واحدهای طب سالمندان در دروس دوره‌های پزشکی عمومی گنجانده‌ خواهد شد. طب سالمندان رشته‌ای از علم پزشکی است که به ارزیابی جامع سالمندی می‌پردازد و جامعه و محیط زندگی سالمند را جزء ارزیابی سالمند به حساب می‌آورد. متخصصان این طب کمتر نسخه درمانی می‌دهند و با پیشگیری از بیماری‌های سالمندان، درمان و توانبخشی سالمندان به ارزیابی این گروه از جامعه می‌پردازند. ویژگی خاص طب سالمندان این است که متخصص این طب حتما باید در یک تیم فعالیت کند و در کنار او فارماکولوژیست، دندانپزشک، متخصص تغذیه و غیره فعالیت کنند.

در 5 تا 10 سال آینده تعداد افراد بالا‌ی 60 سال کشور ما مساوی تعداد افراد زیر 5 سال خواهند بود ولی نتایج مطالعات وزارت بهداشت نشان می‌دهد در مقایسه با تعداد زیاد متخصصان کودکان ، متخصصان طب سالمند ما انگشت شمارند.

همه سالمندان باید به متخصص طب سالمندان مراجعه کنند یا فقط سالمندان خاصی که نیازهایی مانند توان‌بخشی دارند به متخصص سالمندان نیازمندند؟

مسلما همه سالمندان. سالمند سالم با متخصص طب سالمندان مشورت می‌کند تا چگونه سالم زندگی کند و چگونه دوره سالمندی‌اش را بگذراند؟ متخصصان طب سالمندان با انجام واکسیناسیون، توصیه‌های بهداشتی ، تغذیه‌ای ، حرکتی و محیطی از بسیاری از بیماری‌ها و حوادث دوره سالمندی پیشگیری می‌کنند. <سالمندی فعال و سالم> از اهداف سازمان بهداشت درمانی است.


برای آموزش پزشکان عمومی و سالمندان چه اقداماتی انجام شده است؟

در مرکز تحقیقات سالمندی ایران، دوره‌های آموزشی کوتاه مدتی برای پزشکان عمومی برگزار می‌شود و در آن اصول طب سالمندی به آنها آموزش داده می‌شود. البته خود سالمندان اولین کسانی هستند که باید درباره حفظ سلامت خودشان آموزش ببینند. سالمندان باید یاد بگیرند که چگونه از خودشان مراقبت کنند تا بیمار نشوند و باید این مراقبت از خود را ازمیانسالی آغاز کنند تا در سالمندی، سالمند سالمی باشند. در درجات بعدی، افراد خانواده سالمند هستند که باید نحوه نگهداری و مراقبت درست از سالمندشان را یاد بگیرند. حتی کسانی‌که از طرف شرکت‌های نگهداری و مراقبت از سالمندان به منازل فرستاده‌می‌شوند، اگر آموزش‌های کوتاه دو هفته‌ای ببینند نحوه برخوردشان با سالمند متفاوت خواهد بود.


بنابراین نگهداری و مراقبت از سالمندان یک کار گروهی است، این طور نیست؟

سالمندی در دنیا به صورت <کار گروهی > خدمات‌رسانی می‌شود. حداقل تعدادی که در این گروه مشغول به فعالیت هستند شامل پزشک، پرستار، فیزیوتراپ و مددکار اجتماعی است. به این ترتیب به نیازهای بهداشتی - درمانی، اجتماعی - اقتصادی و روانی سالمند به صورت جامع نگاه می‌کنیم وهیچ یک از نیازهای این گروه از قلم نمی‌افتد. سالمندان باید خودشان نیز به این نکته توجه کنند که فقط برای گرفتن یک نسخه به پزشک مراجعه نکنند بلکه تمام مشکلاتشان را با پزشک در میان بگذارند.


آیا به نظر شما در کشور ما خدمات‌رسانی به سالمندان مطلوب و مناسب است؟

متاسفانه در ایران، خدمات‌رسانی به سالمندان کم است چون در ایران کلینیک‌های تخصصی طب سالمندی نداریم. در بیمارستان‌های ما بخش سالمندان وجود ندارد و اصلا ما نیروی انسانی آموزش دیده برای خدمات‌رسانی به سالمندان را نداریم. البته تخصص طب سالمندان در ایران و در دنیا بسیار جوان است. در این راستا، زیر نظر مرکز تحقیقات سالمندی ایران در بیمارستان روفیده تهران واقع در منطقه قیطریه، کلینیک سرپایی سالمندی دایره شده است که در آن گروهی متشکل از متخصص طب سالمندی، متخصص قلب، روانپزشک، مددکاراجتماعی و متخصص تغذیه به صورت یک تیم، در خدمت سالمندان هستند و قرار است یک بیمارستان سالمندان که دارای 20 تا 30 تخت خواب است در آینده دایر شود و سالمندانی که دوره حاد بیماریشان را گذرانده‌اند، به این بخش منتقل خواهند شد. به عنوان مثال سالمندی که دوره حاد پس از سکته مغزی را پشت سر گذاشته است، به جای رفتن به منزل به این بخش منتقل می‌شود تا در این بخش خدمات توان بخشی فشرده به وی ارائه شده، دستورات تغذیه‌ای لازم داده شود و برای جلوگیری از افسردگی او در آینده تحت نظر یک روان‌ شناس قرار گیرد. سالمندان پس از گذران دوره حاد بیماری حداکثر 3 ماه در این بیمارستان بستری خواهند شد و با سلامت کامل مرخص می‌شوند. به این ترتیب سالمند پس از بیرون آمدن از بیمارستان به کسی وابسته نیست و خودش می‌تواند فعالیت‌های روزمره‌اش را انجام دهد.


با توجه به این نیازهایی که شما اشاره کردید، در ایران چه اقداماتی برای رفع این نیازها انجام شده است؟
در سال‌های اخیر با مسئله سالمندی به صورت جدی برخورد می‌شود و از جمله این اقدامات تشکیل <شورای ملی سالمندان> است. وزیر رفاه رئیس این شوراست و وزارت بهداشت و مسکن در این شورا نماینده دارند. دبیر شورا رئیس سازمان بهزیستی است و نمایندگان دیگری از طرف سازمان تامین اجتماعی و سازمان مدیریت در این شورا حضور دارند. 3 نفر از اعضاء هیئت علمی دانشگاه نیز از اعضا این شورا هستند. شورای ملی سالمندان مرکب از 5 کمیته آموزش، پژوهش،‌ بهداشت و درمان، رفاه و خدمات اجتماعی و ورزش است. در جلسات منظم این شورا، مسائل مختلف سالمندان مطرح شده و کارشناسی می‌شود. سپس راهکارهایی برای رفع این نیازها اندیشیده شده و با ابلاغ توسط وزیر رفاه به ارگان‌های مختلف‌، به صورت عملی و کاربردی، نیازهای سالمندان برطرف می‌شود.


به عنوان آخرین سوال، اگر بخواهید یک توصیه به سالمندان و یک توصیه به اطرافیان سالمندان داشته باشید، آن توصیه چیست؟

اگر سالمندان آموزش ببینند که خودشان مراقب خودشان باشند، قدمی مهم در حفظ سلامتشان برداشته‌اند. سالمندی مساوی بیماری نیست. اگر سالمند دست یا پایش درد می‌کند، علتش سالمندی نیست بلکه علتی دارد که باید آن را بررسی و برطرف کرد. سالمندانی که با معاینات روتین سالمندی 5 ارگان بدنشان را چک کنند، سالمندان سالمی خواهند بود. این 5 ارگان شامل بینایی، شنوایی، تعادل (اسکلتی- عضلانی- عصبی)،‌ بهداشت دهان و دندان برای تغذیه سالم و سیستم مغزی و حافظه است. فرزندان نیز باید به این نکته توجه کنند که اگر پدر و مادر سالمندشان دچار درد و ناراحتی می‌شود،‌علتش سالمندی نیست بلکه دلیل دیگری دارد که باید با کمک پزشک آن را شناسایی و برطرف کرد.


درباره مرکز تحقیقات سالمندی ایران

مرکز تحقیقات سالمندی ایران، تنها مرکز تحقیقات سالمندی در ایران است که توسط وزارت بهداشت تصویب شده است. حوزه فعالیت این مرکز در 3 حیطه آموزش، پژوهش و خدمات است. این مرکز به صورت عمده بر تحقیقات کاربردی در زمینه سالمندی تمرکز دارد تا با توجه به شرایط فرهنگی، اعتقادی، مذهبی، اجتماعی و اقتصادی جامعه ایرانی، نیازهای سالمندان را شناسایی کرده و متناسب با آن خدمات مناسب را برای پاسخگویی نیازها به ارگان‌های اجرایی معرفی کنند. تمام پژوهشگران دانشگاه‌های کشور که علاقه‌مند به مطالعه و تحقیق درباره سالمندی هستند می‌توانند با این مرکز در تماس بوده و از اطلا‌عات و خدمات وحمایت‌های این مرکز بهره‌مند شوند.<شورای سلامت سالمندان> وزارت بهداشت نیزدر این زمینه فعالیت دارد.

گفت و گو از ؛ گلرخ ثریا

منبع

سالمندی و سلامت

معمولا سالمند به کسی گفته می‌شود که سن 65 سالگی را پشت‌سر گذاشته باشد. میزان سالمندی نه تنها در جهان بلکه در ایران روند افزایشی دارد. در کشورهای آلمان، آمریکا، ژاپن، سوئد و انگلستان در فواصل سال‌های 1980 تا 2000 میلادی این افزایش از رشد چشم‌گیر تقریبی 15 درصد برخودار بوده است. در ایران میزان تقریبی این گروه به بیش از 10 درصد جامعه می‌رسد که گرچه نسبت به گروه‌های سنی کمتر از 30 سال خیلی کمتر است ولی نسبت به 20 سال مشابه در کشورهای فوق‌الذکر از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است. پدیده سالمندی، تغییرات متفاوتی را در اجزا آناتومیکی، عصبی و عملکردی بدن به دنبال دارد. در اثر گذر زمان معمولا‌ اجزا بافت عضلات دچار کاهش انقباض و انبساط، کاهش عملکرد در واحد سلولی و کاهش سوخت و ساز می‌شوند. تاندون‌های عضلات نیز شل‌تر شده و اتصال عضلات را به استخوان‌‌ها و مفاصل ضعیف‌تر می‌کند. بافت‌های موجود در ساختار مفاصل دچار کاهش قدرت ارتجاعی شده و قدرت چرخشآنها به سبب کاهش مایعات روان‌کننده کم می‌شود. اتصال عضلات به بافت‌های همجوار خود از قبیل بافت‌های چربی و بافت‌های زیر جلدی ضعیف شده و سبب ضعف‌ اتصالی در واحدهای بافتی مجزا در ساختمان استخوان‌ها، عضلات و پوست موجب می‌شود.

شروع و سرعت این روند در افراد مختلف دنیا با توجه به تفاوت‌های جغرافیائی، وراثتی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و تغذیه‌ای آنها متفاوت است و بالاخره در همه انسان‌ها با تفاوتی از شدت و ضعف در مقطعی از سن و سال،‌ دیر یا زود رخ می‌دهد. پژوهش‌های متعددی از مراکز متعدد تخصصی جهان گواه این است که با رعایت اصولی چند، می‌توان از عوارض متعدد ویژه دوران سالمندی از قبیل افزایش وزن، دردهای مفاصل، اختلالات تغذیه، اختلالات خواب، اختلالات شاخص‌های زمینه‌ای <سلامت> در <سالمندی> را کاهش داد. بررسی و معاینات عمومی سالانه سالمند برای بررسی <سلامت> هر چه بیشتر مورد تاکید است. بررسی فشار خون، قندخون، چربی خون، هورمون‌‌های خونی و در صورت صلاحدید پزشک، بررسی سایر شاخص‌های تخصصی دیگر در پرونده <سلامت> سالمند، از ارزش ویژه‌ای برخوردار است. با نظارت پزشک، انجام فعالیت‌های ورزشی مناسب و دایم می‌تواند سبب کاهش عوامل خطرناک سلامت در دوران سالمندی شود. چه بسا ورزش مستمر و دایم نیم‌ساعته در روز، سبب کاهش چشم‌گیر وزن بدن و طبیعتا کاهش چشم‌گیر فشارخون، قندخون و کلسترول مضر خونی سالمند شود که در این خصوص نیاز سالمند به مصرف خیلی از داروهای شیمیایی که معمولا دارای عوارض جانبی ناخواسته‌ای نیز هستند، کاهش پیدا کند و یا حتی قطع شود. رعایت تغذیه مناسب در دوران سالمندی به همراه رعایت نکات فوق، تاثیر ارزشمندی را در ارتقا‌ <سلامت> سالمند به دنبال دارد. مصرف منابع گوشت سفید، مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه، غذاهای کم‌نمک، کم شیرینی و کم چرب به ویژه چربی‌های مضر می‌تواند در تنظیم بسیاری از شاخص‌های سلامت سالمند دخیل باشد. با انجام فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی شخصی به همراه فعالیت‌های ورزشی مناسب و توام با تغذیه‌ای سالم، می‌توان دوران تجربه‌دار سالمندی را به بهترین دوران زندگی خود تبدیل کرد.‌

منبع